Aktualności

Podsumowanie projektu

31 grudnia 2021 /

Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich zakończyło w grudniu 2021 r. zadanie „Aptekarz literacki – cykl szkoleń online”, realizowane w ramach grantu uzyskanego z programu MKiDN  Partnerstwo dla książki. Celem zadania było podniesienie kompetencji 40 bibliotekarzy w zakresie doboru i wykorzystania literatury dla dzieci, młodzieży, seniorów, które umożliwią im uzyskanie wsparcia psychicznego, zmniejszenie stresu, poczucia osamotnienia lub wykluczenia. Zainteresowanie udziałem w zadaniu było bardzo duże. W wyniku akcji informacyjnych zgłosiło się 191 bibliotekarzy, spośród nich wybrano 48 osób z bibliotek publicznych, które przeszły cykl szkoleń online prowadzonych przez dr Wandę Matras-Mastalerz, przewodniczącą Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutycznego we Wrocławiu, :

  1. Książka uczy, bawi, leczy, czyli o korzyściach płynących z mądrej lektury dla dzieci; 
  2. Literatura w umacnianiu zdrowia psychicznego i fizycznego młodzieży
  3. Srebrna kolekcja książek dla seniorów

W II etapie zadania uczestnicy korzystając ze zdobytej wiedzy, konsultacji z trenerem, psychoterapeutami i udostępnionych w trakcie szkoleń przykładowych zestawów książek opracowali własne zestawy – Apteczki literackie oraz przeprowadzili spotkania biblioterapeutyczne z wybraną grupą czytelników. 42 bibliotekarzy zdecydowało się poddać przygotowane zestawy ocenie ekspertów z PTB celem nadania znaku jakości Księgozbiór na zdrowie. Po uwzględnieniu zgłoszonych uwag prawo stosowania identyfikacji wizualnej Apteczki literackiej w postaci naklejki otrzymały zestawy z 42 bibliotek.

Przeglądając sprawozdania z realizowanych zajęć, z punktu widzenia tematyki przeważają spotkania dla dzieci i młodzieży poświęcone wyrażaniu  emocji, takich  jak: radość, spokój, złość, smutek, strach, czy też poznawaniu swojej osobowości, kreowaniu godności. W spotkaniach, inspirowanych wybraną przez bibliotekarzy literaturą, nierzadko uczestniczyli specjaliści terapii uzależnień, psychoterapeuci, którzy podpowiadali, jak zapanować nad emocjami i kontrolować ich wyrażanie, w jaki sposób przy pomocy słów budować poczucie wartości i szacunku dla samego siebie oraz drugiego człowieka, czy zwierzęcia, wyrażać swoje uczucia. Tego typu przedsięwzięcia zrealizowano m.in. w Bibliotece Publicznej w Łysej Górze,  Filii Bibliotecznej nr 1 w Sokółce, Gminnej Bibliotece Publicznej w Starej Wsi, Miejskiej Bibliotece Publicznej w Cieszanowie, Bibliotece Publicznej Gminy Piątnica, Bibliotece Publicznej w Żurowie, Miejskiej Bibliotece Publicznej w Radomiu. Pokonywaniu lęków nocnych przez najmłodszych poświęcone było spotkanie pt.: „Kapitan Kiwi pogromca Straszków”, zorganizowane w Bibliotece Młodego Czytelnika BULAJ (Biblioteka Elbląska). Dzieci bawiąc się razem pod okiem instruktora okazywały swoje różne emocje, w tym lęki, a na koniec wykonały samodzielnie własną pacynkę służącą do odpędzania strachów.

GBP w Zwierzynie zaprosiła młodzież z klas VIII na lekcję biblioteczną pt.: „Międzynarodowy Dzień Kropki, czyli o nieoczywistych talentach”. Nawiązując do idei International Dot Day (święto promujące kreatywność, odwagę, zabawy) oraz korzystając z filmu edukacyjnego, wybranej literatury oraz gry towarzyskiej bibliotekarze zaprezentowali młodzieży, w jaki sposób odkryć swoje talenty, poznać ich mocne strony oraz je zaprezentować.
Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle przeprowadziła zajęcia biblioterapeutyczne mające na celu poprawę samopoczucia dzieci, poprzez wybraną pozycję książkową oraz elementy relaksacyjne (ćwiczenia ruchowe z zakresu jogi).

Z kolei spotkanie „Nastoletni kryzys – jak odnaleźć w nim MOC”, zorganizowane w Bibliotece Miejskiej w Bytowie dla młodzieży licealnej, z udziałem psychologa specjalizującego się w leczeniu zaburzeń, uświadomiło bibliotekarzom, jakie problemy nękają młodzież (anoreksja, uzależnienia, depresja). W małych miejscowościach brakuje poradni specjalistycznych do ich leczenia, stąd przed bibliotekarzami konieczność włączenia się do pomocy poprzez wskazanie odpowiedniej literatury.

Innym ważnym tematem był hejt, cyberprzemoc, plotki, głównie wśród  nastolatków. Bardzo ciekawe zajęcia biblioterapeutyczne  „Nie wierzmy plotce, czyli o sile słów” zorganizowała uczestniczka zadania z Gminnej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Rzeczniowie. Korzystając z tekstu Madonny „Jabłka Pana  Peabody`ego” uczniowie z V klasy szkoły podstawowej, pod okiem eksperta grali w „Głuchy telefon”, odgrywali scenki z życia szkolnego, w którym plotka funkcjonuje, często dla zbudowania relacji rówieśniczych. Uczyli się zrozumienia niszczycielskiej roli plotki, pomówień oraz sposobów przeciwdziałania.

Biblioteka Publiczna w Tomicach zaprosiła młodszą młodzież na warsztaty „Hejt i mowa nienawiści jako zagrożenie szkolne”. Podczas spotkania omówiono  rozprzestrzeniające się zjawisko hejtu, jego konsekwencje. Zapoznano dzieci ze sposobami radzenia sobie z nim oraz instytucjami pomocowymi, do których mogą zwrócić się w przypadku zagrożenia.

O hierarchii potrzeb nastolatków, motywacji do nauki i pracy nad sobą dyskutowano na spotkaniu bibliotekarzy, pedagogów, rodziców zorganizowanym w  Bibliotece Publicznej Gminy Nowe Miasto nad Narwią.

Kilka spotkań zorganizowanych przez bibliotekarzy – uczestników zadania poświęconych było aktywizacji seniorów. W GBP w Wyrach zaprezentowano seniorom opracowaną Apteczkę literacką, z podziałem  na teksty uspokajające, pobudzające, refleksyjne i sacrum.  Dużym zainteresowaniem cieszyły się zasady długowieczności, omówione na podstawie książki „Niebieskie strefy. 9 lekcji długowieczności od ludzi żyjących najdłużej”.   Biblioteka Publiczna w Biskupicach przeprowadziła zajęcia „Aktywność umysłowa” dla grupy seniorów, które obejmowały: zabawę integracyjną „Czerwony kapturek” wg. tekstu Grażyny Tereszkiewicz, z ćwiczeniami na koncentrację i refleks, treningiem pamięci; prezentację Apteczki literackiej opracowanej i dostępnej w bibliotece; sposoby odnajdywania swoich pasji, zdolności (na podstawie książki „Babcie od A do Z” Raquel Diazreguera. Podobne spotkania zorganizowano w: GBP w Babicach, MBP w Łomży, Gminnym Centrum Kultury i Bibliotece Publicznej w Konopnicy (projekt „Niech jesień życia stanie się wiosną możliwości”. Cykl wykładów o tekstach, które leczą oraz służą przekazowi międzypokoleniowemu zaprezentowano w PiMBP w Kłodzku, GBP w Górze Kalwarii.

Przydatne publikacje dostępne online:

Matras-Mastalerz, Biblioterapia w procesie umacniania zdrowia psychicznego i fizycznego czytelników, “Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne” 2016, T. 27, s. 91-118. https://studiapedagogiczne.ujk.edu.pl/numery/27.pdf

Matras-Mastalerz, Książka uczy, bawi, wychowuje i leczy, czyli o korzyściach płynących z mądrej lektury, W: Kultura – sztuka – edukacja. T. 2 / pod redakcją naukową Barbary Kurowskiej, Kingi Łapot-Dzierwy, Kraków : Wydawnictwo Naukowe UP, 2016, s. 144-161.

  •  Książki Stowarzyszenia Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych „Światełko” z serii „Bajki bez barier”:

książka “Bajki całkiem nowe”
książka “Szuflada z bajkami”

 

 

Skip to content